Kees Pronk in thuishaven Scheveningen
> AVONTUUR OP ZEE
Optocht op zee
Kees Pronk (76) begon met varen toen hij 14 was. In 1991 werkte hij als kapitein op een zeesleepboot van Smit Internationale. Hij moest drie afgeschreven Amerikaanse koopvaardijschepen van San Francisco naar Thailand slepen. Een sleepreis van twee maanden, vol obstakels en onverwachte gebeurtenissen. Kees leidde de klus vanaf zeesleepboot Smit London. Het plan was om met één schip uit San Francisco te vertrekken. Een lokaal sleepbedrijf zou de andere twee schepen naar de Smit London brengen, 50 mijl buitengaats. “Tijdens de voorbesprekingen schepte de onsympathieke eigenaar van het bedrijf op over het fortuin dat hij zou verdienen aan de opdracht.” Kees bedacht daarom een ander plan: met twee Amerikaanse schepen vertrekken, in de Baai van San Francisco ten anker gaan, daar de derde American vastmaken en naar Thailand vertrekken. “Het was voor mij eenvoudiger geweest met één sleep te vertrekken en de andere twee buitengaats te laten brengen. Maar het was mijn eer te na mij door die arrogante kwibus onder druk te laten zetten om het op zijn manier te doen.”
Tyfoon Bij het maken van de reisvoorbereiding had Kees vanwege het orkaanseizoen op de Noordelijke Stille Oceaan besloten om niet de route ten noorden van de Filipijnen te nemen, maar de zuidelijke route door de Suluzee. “Die route ligt op lage noorderbreedte, net boven de evenaar, waar nauwelijks tyfoons voorkomen.” Dat bleek een goede keuze; er spookten een paar flinke tyfoons in de Noordwestelijke Stille Oceaan, noord van het transport. Toch moest Kees na elf dagen een koerswijziging inzetten bij Hawaii, om hurricane Fefa te vermijden. “We kregen een flinke portie regen, wind, zee en deining voor de kiezen.”
“Tot ieders verbazing bleek
de bunkertank leeg. We
vonden de brandstof terug
in het achterschip”
Leeg Vlak voordat het transport de Straat Surigao naar de Suluzee invoer, stond een bunkeroperatie op het programma. In een van de drie Americans zat een voorraad brandstof die moest worden overgepompt naar de Smit London. “Tot ieders verbazing bleek de bunkertank leeg. We vonden de brandstof terug in het achterschip. De afsluiter van de voorste bunkertank bleek niet goed meer af te sluiten. De slimme tweede machinist van de Smit London wist de stroperige stookolie weer terug naar de voorste tank te pompen. Daarna konden we de stookolie naar de Smit London overpompen.”
Vastgelopen Het terugvaren van de bemanning vanaf de American naar de Smit London, rond middernacht, ging ook niet vlekkeloos: na 100 meter varen liep de motor van de werkboot vast. “Hij kon niet meer voor of achteruit. De werkboot lag bovendien in het pad van de naderende sleep. Het lukte de bemanning wonderwel om de overboord hangende touwladder te grijpen en daaraan te blijven hangen. Ondertussen maakte de bemanning aan boord van de Smit London de tweede werkboot klaar om de kapotte werkboot en pompmensen op te halen. Om 2.00 uur ’s nachts waren beide werkboten en alle mensen weer terug aan boord. De operatie, gepland voor zes uur, had ruim twintig uur geduurd.”
Ruilen op zee Na de wekenlange eenzame oversteek van de Stille Oceaan was het in de Suluzee gezellig druk met lokale kleurrijke vissersscheepjes. “De visserlui keken met verbazing naar ons niet alledaagse transport. Sommige vissersbootjes kwamen dichterbij uit nieuwsgierigheid. Er werd heen en weer gezwaaid en geroepen tussen de visserlui en onze Filipijnse bemanning. Onze Filipijnse bootsman praaide een vissersboot en zette een ruilhandeltje op: twee sloffen sigaretten en een fles whisky in ruil voor een mand verse vis. Die dag aten wij heerlijke verse vis.”
Voor anker Ten zuiden van Vietnam nam de Smit New York één van de drie Americans over van de Smit London. Die American was doorverkocht en moest verder naar India worden gesleept. De Smit London voer door naar Thailand met de twee overgebleven Americans. Op 18 september arriveerde de Smit London met de twee Americans voor de kust van Thap Sakae. “Daar was geen haven, er waren geen autoriteiten bij wie wij ons konden melden en er waren geen assisterende sleepboten.” Kees wist beide schepen ten anker te brengen en voer vervolgens met de Smit London door naar Singapore. “Daar werd ik afgelost en vloog ik terug naar huis.” ←
De Americans achter de Smit London, tijdens de bunkeroperatie.
LEZEN
Kees Pronk heeft een boek geschreven over zijn avonturen als sleepbootkapitein: Bergen Slepen op Zee. Het boek is bij Kees te bestellen via voorloper@ outlook.com.